این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.

وینگ‌چون (به چینی: 永春) ( که معنای تحت‌اللفظی آن «زیبایی بهار» یا «بهار جاودانه» است)، یکی از محبوبترین سبک‌های هنرهای رزمی چینی است. مطابق روایت‌هایی که درباره ریشه اصلی این سبک نقل می‌شود، یکی از راهبه‌های معبد شائولین به نام نگ مویینقشی کلیدی در طراحی این سبک و آموزش آن به زنی جوان به نام وینگ چون (به معنی بهار زیبا) داشته‌است و به همین جهت به هنر نگ مویی نیز معروف است.^[۱]

 

 

معرفی[ویرایش]

مهم‌ترین هدف وینگ چون واقع گرایی در سیستم دفاع شخصی می‌باشد. وینگ‌چون به جای تاکید بر تکنیکهای مبارزه بر روی اصول انرژی و مبارزه تکیه می‌کند.

ایده اصلی این است که، تحت فشار و استرس مبارزه، غیر ممکن است که از طریق بینایی جهت دقیق و سرعت یک حمله را تشخیص داده و تصمیمی هوشمندانه با استفاده از روشی موثر در مفابل حمله حریف گرفت. این تصمیم باید در زمانی کوتاه و قبل از فرود آمدن حمله حریف گرفته شود. ترجیحاًَ شخص باید بلافاصله حمله‌ای را مستقیماً و محتاطانه طراحی کند. این واکنش‌های غیرارادی است که تعیین می‌کند در صورتیکه حمله حریف در ادامه خطرساز شود، واکنش چگونه باشد. چی سائو یا «دستان چسبان» به هنرجو یاد می‌دهد که چگونه به طور غیر ارادی در برابر سرعت، نیرو و جهت یک حمله بر مبنای حس لامسه (حسی که مغز بسیار سریع تر از حس بینایی آن را پردازش می‌کند) واکنش نشان دهد.

شاخه‌ها[ویرایش]

یکی از شاخه‌های وینگ چون کونگ فو که توسط استاد لئونگ تینگ گسترش داده شده به جای آوانویسی مرسوم Wing Chun از آوانویسی Wing Tsun (که همان وینگ چون خوانده می‌شود) به منظور متمایزسازی این شاخه از دیگر شاخه‌ها استفاده می‌کند.

اصول مبارزه[ویرایش]

اصول هشت‌گانه وینگ چون سنگ بنای یک سیستم دفاع شخصی تهاجمی را تشکیل می‌دهد که به فرد اجازه تطبیق با اندازه، قدرت و سبک مبارزه‌ای حریف را می‌دهد. اصول انرژی

۱-برو جلو: فوراً به منظور تماس با اندام حریف به جلو پیشروی کن (به منظور بکار افتادن رفلکس‌هایی که در چی سائو آموزش دیده می‌شود) یا حتی فرای آن برای اول ضربه زدن به حریف. این انفعال غیرمنتظره ابتدایی حریف را اغلب متعجب می‌کند و مبارزه را به فاصله نزدیک تبدیل می‌کند جاییکه عکس العمل‌های حسی بر عکس العمل‌های بینایی حکمفرمایی می‌کند و صد البته جاییکه وینگ چون کار حرفه‌ای احتمالاً در آن منطقه بر حریفش برتری دارد.

۲-به حریفت بچسب: اگر در ابتدا نتوانستی به حریفت ضربه‌ای واردکنی و او را از کار بیندازی. به جای تماس برقرار کردن با بدن حریف (غیر از سر و گلو) سعی کن به او بچسبی. غالباً اواین عضوی که با آن تماس پیدا می‌کنید دست حریف می‌باشد حالا که با دست حریف تماس پیدا کرده‌اید او چگونه می‌تواند بدون اطلاع شما حمله‌ای را با دستش اجرا کند؟

۳-در برابر نیروی بزرگ‌تر تسلیم شو: از آنجا که هیچکس نمی‌تواند مطمئن باشد که از هر حریفی که در پیش رو دارد قوی تر است، شخصی باید به شیوه‌ای آموزش ببیند که حتی در برابر حریف قوی تر پیروز باشد. چی سائو مانند یک معلم حرفه‌ای یاد می‌دهد که چگونه در برابر حمله حریف واکنش‌های لازم را نشان دهید. وقتی که حقیقتاً حمله حریف از شما قدرتمندتر است، آموخته‌های شما در چی سائوبه بدن شما می‌گوید که از مسیر حمله حریف کنار بروید و زاویه دیگری را برای حمله پیدا کنید.

۴- حریفت را تعقیب کن: متعاقب اصل اول در صورتیکه حریف عقب نشینی کرد، واکنش فوری یک وینگ چون کار ادامه به حرکت رو به جلویش است، نه اینکه به حریفش اجازه دهد تا خودش را پیدا کرده و فرصتی هر چند اندک برای تجدید نظر در استراتژی حمله‌اش پید کند. بسیاری از سبک‌ها که تکیه بر سرنخ‌های بصری دارند ترجیح می‌دهند که یک گام به عقب بگذارند، اندکی صبر کنند و حمله‌های بعدی را طرح ریزی کنند که معمولاً می‌توان به این نکته در مبارزات ورزشی و تورنُمنتی پی برد.

اصول انرژی[ویرایش]

۱- از نیروهای خودی رها شو: کاملاً ضروری است که فرد به منظور حرکت انرژیک و واکنش به موقع در برابر حمله حریف ریلکس باشد. وقتیکه عصبی هستید، نیروهای خودی مثل یک ترمز عمل می‌کنند. پس در ابتدا باید از قید نیروهای خودی خلاص شوید تا بتوانید با چالاکی حرکت کنید.

۲-از نیروهای حریفت رها شو: این اصل شبیه به اصل سوم مبارزه‌است. وقتی حریف می‌خواهد از قدرتش برای پایان دادن به مبارزه استفاده کند، تقلا برای مقاومت کردن در برابر قدرت حریف واکنش مناسبی نیست بلکه واکنش مناسب، خنثی کردن نیروی حریف با دور کردن نیروی حریف از بدن یا دور کردن بدن از آن می‌باشد.

۳-از نیروی حریف بر ضد خودش استفاده کن: از نیرویی که حریف به شما تقدیم می‌کند، بهره بگیرید. اکر حریف شما را به طرف خودش می‌کشد از آن نیرو به عنوان قسمتی از حمله‌تان استفاده کنید. یا اگر حریف شما را به سمت چپ هل داد مثل یک در چرخان عمل کنید و از آن نیرو در حمله‌ای با دست راست استفاده کنید.

۴-نیروهای خودی را اضافه کنید: علاوه بر قرض گرفتن نیروی حریف، می‌توانید نیروی خودتان را به آن اضافه کنید.

همان قدر که عکس العمل‌ها در یک دفاع شخصی بیانگر پیشرفت هستند، اصول قدرتی نیز باعث پیشرفت هر چه بیشتر هستند به طوریکه یک هنرجوی وینگ چون طی سالیان تمرین همه آنها را مد نظر دارد. اولاً: تمرین فرم و تعداد زیاد مشت برای یادگیری ریلکسیشن در مبارزه (به منظور ضدحمله بر مبنای حس لامسه) و زدن مشت بدون تنش. ثانیاً ساعت‌های بیشمار تمرین چی سائو به منظور افزایش توانایی در رها کردن نیروی خودی و قرض گرفتن نیروی حریف و در آخر تمرینات قدرتی خاص WT برای افزایش هر چه بیشتر قدرت مشت و ضربات.

آموزش[ویرایش]

متد آموزشی وینگ چون بر مبنای توسعه رفلکس‌ها یا همان عکس العمل‌های بدن است. روش‌های آموزش در قالب‌های متنوعی دسته بندی می‌شوند که تعدادی از آنها پس از گذراندن دوره هنرجویی و اخذ درجه استادی یاد گرفته می‌شود.

چی سائو[ویرایش]

چی سائو (黐手) یا «دستان چسبان» یک اصل و همچنین تمرینی است که به منظور توسعهٔ رفلکس‌های خودکار و یا عکس العمل‌های غیر ارادی در مبارزه استفاده می‌شود. این شکل منحصربه‌فرد از تمرین مستقیماً با اصول وینگ چون در ارتباط است و در منطقه‌ای انجام می‌شود که مبارز با حریفش در تماس است. با برقراری تماس، بدن مبارز نسبت به تمامی حرکات حریف حساس می‌شود. چی سائو در ادامه با تمرینات لات سائو تکمیل می‌شود.

نحوه اجراء چی سائو

لات سائو[ویرایش]

لات سائو یا تمرین «دستان غلتان»، در منطقه ایست که دو هنر جو تماس شان را با یکدیگر حفظ می‌کنند در حالیکه تکنیک‌های مختلف را اجرا می‌کنند. به‌وسیله این تمرین دو هنرجو تغییرات در مکانیک، فشار و شدت حرکت بدن حریف را احساس می‌کنند. افزایش میزان حساسیت که توسط این تمرین بدست می‌آید، یه هنرجو کمک می‌کند تا به طور غیر ارادی و بدون فکر کردن، حمله و ضد حمله‌اش را علیه حریف با دقت، سرعت و تکنیک مناسب اجرا کند. این فرایند می‌تواند نوعی حافظه ماهیچه‌ای نامیده شود.

بواسطه لات سائو یک مبارز وینگ چون می‌تواند چگونگی حرکات حریف را بدون نگرانی از آسیب دیدن خودش و حریفش بررسی کند. به همین علت است که لات سائو یکی از قسمت‌های کلیدی در آموزش وینگ چون است.

لات سائو تمرینی برای میزان حساسیت به منظور کسب واکنش‌ها ی خاص غیر ارادی در چی سائو است.

اگرچه یک فرد عادی ممکن است به این تمرین مثل یک نوع مبارزه بنگرد، اما یک هنر جوی وینگ چون به هیچ عنوان نگرش مبارزه‌ای نسبت به این تمرین ندارد، بلکه آن را به عنوان نوعی تمرین هدفمند جهت افزایش واکنش پذیری در مبارزه در نظر می‌گیرد.

در واقع تکنیک‌هایی که در لات سائو انجام می‌شود همان تکنیک‌هایی می‌باشد که در چی سائو انجام می‌شود و تفاوت در ان است که اموزش تکنیک در لات سائو برای هنرجویاتی می‌باشد که هنوز چی سائو را فرا نگرفته.

فرم‌های مقدماتی[ویرایش]

فرم‌های مقدماتی وینگ چون در بستهٔ آموزشی دوره شاگردی قرار دارد، کاربرد و تکنیک‌های بیشتر در فرم‌های بعدی آموزش داده می‌شوند. در متد وینگ چون هدف هر دوره، آموزش در حد نیاز هنرجو می‌باشد، از این حیث که در هر دوره، آموزش بر مبنای آن چیزی است که از قبل هنرجو آموخته‌است. بدین ترتیب فرد به سرعت درک بیشتری نسبت به داشته‌های قبلی و جدیدش پیدا می‌کند. ممکن است هنرجو در ابتدا قسمت‌های مقدماتی راوقتی که آموزش می‌بیند، بطور کامل درک نکند (اگرچه با توضیحات مربی با توجه به درجه‌اش درک محدودی نسبت به آنها پیدا می‌کند)، به هر حال آموزش‌های اولیه به عنوان شالودهٔ اصلی در درجات بالاتر محسوب می‌شود.

سیو نیم تائو[ویرایش]

سیو نیم تائو یا «فرم ایده‌های کوچک» شامل فرم پا به همراه حرکات سنتی دست می‌باشد. سیو نیم تائو اولین فرم وینگ چون می باشد .این فرم شامل حرکات دست که همگی در حالت نشست سائو چانگ (نشست وینگ چون)اجرا می شود می باشد.در این فرم از حرکات پا (جابجایی و لگد)خبری نیست . هنرجو با فراگیری این فرم اولین گام را جهت اشنایی با وینگ چون برداشته.در این مرحله از هنر جو انتظار می رود اصول و قواعد وینگ چون را درک کرده (انعطاف داشته باش تا شکسته نشوی)وتوانایی اجرای دان چی(چی سائو با یک دست)را کسب کرده باشد.

چام کیو[ویرایش]

 چام کیو دومین فرم وینگ چون میباشد که شامل حرکات دست(دفاع و حمله)وپا(جابجایی ،لگد،چرخش)میباشد.

هنرجو پس از فراگیری قسمت اول وینگ چون(سیو نیم تائو)امادگی فراگیری چام کیو را بدست می اورد. در این مرحله به هنرجو چی سائو(کار با نیروی حریف به گونه ای که نیاز به قدرت نباشد ) اموزش داده میشود.چی سائو یک تمرین برای کسب مهارت در مبارزه برای فاصله نزدیک میباشدولی اصول حاکم بر چی سائو برای فواصل دور نیز صادق میباشد. در این مرحله از هنرجو انتظار می رود که با سلاحهای خود اشنا شده و به گونه تمرین کرده باشد که سلاحهایش کاربردی باشد.

فرم‌های پیشرفته[ویرایش]

چی سائو فرم‌های گوناگونی دارد که قسمتی ار آنها تنها وقتی آموزش داده می‌شود که فرد به یک مربی باصلاحیت تبدیل شده باشد. در زیر جزئیات بیشتری در مورد فرم‌های پیشرفته وینگ چون می‌خوانید:

بیو جی[ویرایش]

بیو جی (به معنای «انگشتان پیشرو») کاربرد تکنیک‌های دست (منظور از دست در اینجا، کف دست می‌باشد) باز را در بر می‌گیرد.(در مقابل تکنیک‌های دست بسته (همان مشت))یه همین خاطر است که این اسم بر آن نهاده شده‌است.

آدمک چوبی[ویرایش]

موک یان جونگ لفظ به لفظ به معنای «ستون چوبی که به عنوان یک آدمک استفاده می‌شود» می‌باشد، در واقع جای یک حریف فرضی تمرینی را می‌گیرد. اگرچه آدمک چوبی را نمی‌توان به عنوان یک حریف هوشمند در نظر گرفت اما می‌تواند نماینده نیرو و انرژی حریف باشد.

سیستم درجه بندی[ویرایش]

یکی از ویژگی‌های وینگ چون سیستم آموزش سازمان یافته‌اش می‌باشد. در حالیکه بسیاری از سبک‌های رزمی با روش غیر یکنواختی آموزش می‌دهند، ساختار سیستم مانند دوره‌های تحصیلی در مدارس است. بگونه‌ای که هر سطح روی سطح قبلی بنا می‌شود.

بر خلاف مدل آموزش سنتی استاد-شاگردی که یک شاگرد سالها یا حتی تا اخر عمر به دنبال استادش بود، متد آموزشی IWTA به همه هنرجویان تضمین می‌دهد که در هر درجه تحصیلات کامل را دریافت کند. یک فرد پر مشغله که در هفته تنها دو بار فرصت ورزش کردن دارد، هرگز ایده‌های مهمی که همکلاسی‌های تمام وقت، که ظاهراً همیشه در کلاس هستند (که یک امتیاز ناعادلانه‌است)، دریافت می‌کنند را از دست نمی‌دهد.

درجات شاگردی[ویرایش]

دوره آموزش وینگ چون شامل دوازده درجه شاگردی است که دو فرم ابتدایی سیو نیم تائو و چام کیو بعلاوهٔ تمرینات و کاربردهای چی سائو را پوشش می‌دهد. در کنار ترکیبات مختلف دست در سیو نیم تائو، مجموعه استانداردی از فرم‌های پا نیز در این دوره یاد گرفته می‌شود.

درجات شاگردی بر مبنای عناوینی که در هر دوره آموزش داده می‌شود، به سه بخش تقسیم می‌شود:

درجات ۱ تا ۴، یادگیری مهارتهای پایه‌ای در سه فاصله مبارزاتی

• درجه یک - مبانی اصولی سبک و مهارتهای حرکتی، درگیر شدن در فاصله دور، شروع سیو نیم تائو
• درجه دوم - مبارزه در فاصله دور به همراه پل زدن‌ها، کل «سیو نیم تائو»
• درجه سوم - گذار از فاصله حملاتی دور به فاصله میانی
• درجه چهارم - گذار از از فاصله حملاتی میانی به فاصله نزدیکو شروع فرم «چام کیو»

درجات ۵ تا ۸،

• درجه پنجم - حملات در فاصله کوتاه و مبارزه هم‌زمان با هر دو دست
• درجه ششم -
• درجه هفتم -
• درجه هشتم -

درجات ۹ تا ۱۲، کاربردها

• درجه نهم - در مقابل تک مهاجم
• درجه ده - در مقابل دو مهاجم
• درجه یازدهم - در مقابل تک مهاجم مسلح به سلاح سرد
• درجه دوازدهم - در مقابل دو مهاجم مسلح به سلاح سرد

در درجه ۹ شاگردی هنرجو نه تنها باید سبک را به خوبی بشناسد (همچنین در درجه ۸) بلکه باید به خوبی از کاربردهای آن استفاده کند. مهارت تنها تفاوت مهم بین این دو درجه‌است، که بسته به مدرسه‌ای که هنرجو تحت تعلیم است، درجه ۸ و ۹ می‌تواند با عنوان کمربند مشکی برابری کند. البته هیچ اجماعی روی این مسئله وجود ندارد چون هیچ مقایسه قراردی وریمی در این بین وجود ندارد.

در بعضی مدارس درجات مختلف با تی شرت‌های مختلف مشخص می‌شوند، مثل لباس با رنگ سفید تا درجه پنجم، خاکستری برای درجه ۵ تا ۸ و مشکی برای درجه ۹ تا ۱۲.

درجات مربیگری[ویرایش]

در ادامه درجات شاگردی ۱۲ درجه استادی نیز وجود دارد. در سطوح مربیگری، هنرجو تمرینات را در غالب برنامه‌های پیشرفته وینگ چونWT آغاز می‌کند.

• بیو جی
• موک یان جونگ (آدمک چوبی)
• لوک دیم بون کوآن فا («نیزه شش و نیم نقطه‌ای» یا چوب بلند)
• بارت چام دائو (قداره برنده هشتی شکل یا شمشیر پروانه‌ای شکل)

سطوح مربیگری به خودی خود سه بخش تقسیم می‌شود:

۱- ۱ تا ۴ تکنسینی

۲- ۵ تا ۸ پراکتسینی

۳- ۹ تا ۱۲ فیلسوفی

هر یک از اسم‌های سه قسمت ایده و کانونی مرکزی در ورای چگونگی مبارزه دارد که در نسبت به همان سطح انتظار می‌رود. از یک تکنسین انتظار می‌رود که با تکنیک‌هایش مبارزه کند. از یک پراکتسین انتظار می‌رود که یک مبارز تجربی کامل باشد و یک فیلسوف باید عناصر عقلی و معنوی را به خوبی درک کرده باشد.

سازمان‌های وینگ چون[ویرایش]

وینگ چون یک ورزش رزمی چینیست و برای اولین بار توسط استاد ییپ من از چین خارج شد. استاد ییپ من پس از حملهٔ ژاپن به چین، در سال ۱۹۴۹ از شهر خود فوشان به هنگ کنگ سفر کرد و اولین باشگاه وینگ چون رو در آنجا دایر کرد. درواقع اولین و تنها فدراسیون و سازمان وینگ چون متعلق به استاد ییپ من بود. وی این سبک را از حالت کلاسیک به شکل امروزی دست بندی کرد.

پس از مرگ استاد ییپ من شاگردهای ایشان از جمله دو فرزندش ییپ چون و ییپ چینگ و برخی از شاگردانش مانند جیم فونگ، لوک ییو، ویلیام چونگ،^[۲] لئونگ شنگ، ولو من کم، چیو یان، لی وینگ و ییپ بو چینگ هر کدام یک سازمان یا فدراسیون در کشورهای مختلف جهان تشکیل دادند و ادامه به تدریس وینگ چون به شاگردان جدید کردند. یکی از معروفترین آنها لئونگ تینگ بود که شاگرد لئونگ شنگ، شاگرد ییپ من، بوده و مؤسس سازمان بین‌المللی وینگ چون (WT) است. این سازمان به علت داشتن شاگردانی همچو کیت کرنشپشت و امین بزتپ به شهرت زیادی رسید. این سازمان در بیش از ۶۰ کشور دنیا شعبه داشته و طرفداران بسیاری در دنیای غرب دارد. امروزه بیش از ۲۰۰۰ مدرسه وینگ چون تنها در اروپا وجود دارد، که بیشتر آنها در کشور آلمان و همسایگانش می‌باشد. با بیش از ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ هنرجو در سرتاسر دنیا، این سازمان یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های هنرهای رزمی می‌باشد. سازمان این رشد و ترقی را اساساً مدیون شاگرد ارشد آلمانی لئونگ تینگ، یعنی کیت کرنشپشت می‌باشد. سازمان اروپایی وینگ چون در قصر لانگنزل در کشور آلمان واقع شده‌است که بطور تمام وقت و بیش از ۶ ساعت در روز، وینگ چون را به هنرجویان علاقه‌مند آموزش می‌دهد.

وینگ چون در ایران[ویرایش]

وینگ چون در سال ۱۳۷۲ توسط فیروز قهرمانی وارد ایران شد. از شاگردان ایشان می‌توان به حسین قربانخانلو و اردشیـر محمـدی نژادو برادران کرمی و علی محبوبی و شیرویه حسن‌زاده اشاره کرد.^[۳] پس از مدتی ارتباط ایشان با سازمان WT در آلمان قطع گردید! و پس از مدتی با تلاش‌های فراوان سیفو شیرویه حسن‌زاده دوباره این سازمان وارد ایران شد. در حال حاضر مسئول وینگ چون (WT EWTO]] ایران سی فو شیرویه حسن‌زاده می‌باشد. ایشان سرمربی اسبق تیم ملی ووشو و داور ممتاز بین‌المللی هستندIWTO. سیفو علی محبوبی نیز از سال ۱۳۷۲ زمانی که وینگ چون برای اولین بار وارد ایران گردید زیر نظر دایی خود آقای قهرمانی کار و فعالیت حرفه‌ای خود در این رشته را آغاز نمود. ایشان به عنوان اولین شخصی است که پس از گذراندن درجه ۳ شاگردی به صورت همزمان کار تدریس این هنر رزمی را نیز شروع کردواز همان آغاز در باشگاه‌های زیادی این هنر رزمی را تدریس می‌نمود.^[۴] ایشان اکنون سازمان وینگ چون MIW را تأسیس نموده‌اند.^[۵]

منابع[ویرایش]

• Wing Tsun چیست؟ IWTA

www.IrWT.ir : سایت وینگ چون WT ایران

پیوند به بیرون