مراسم شام غریبان
|
شام غریبان، در ادبیات و مرثیههای پارسیزبان به غروب آفتاب روز دهم محرّم، یعنی روز عاشورا گفته میشود. شیعیان در این شب به سوگواری برای امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) ایشان میپردازند. این مراسم در هر نقطه از ایران و جهان با آداب و رسوم خاصی برگزار میشود. یکی از آداب و رسومی که در غروب عاشورا و شام غریبان اجرا میشود، آتش زدن نمادین خیام و روشن کردن شمع و روضه خوانی است.
سوگواری محرم |
رویدادها |
---|
واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین(ع) • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
افراد |
امام حسین(ع) علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
جایها |
حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
مناسبتها |
تاسوعا • عاشورا • اربعین |
مراسم |
مرثیه • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینهزنی • عَلَم • سقاخانه • دسته عزاداری • شام غریبان • تشتگذاری • نخلگردانی • قمه زنی • راهپيمایی اربعین • تابوت گردانی • مراسم تابوت |
شام غریبان در لغت به چند معنا آمده است:
۱. شبِ مردمِ غریب و از یار و دیار دورافتاده
۲. شب اول وفات کسی برای خانوادهاش
۳. شب یازدهم محرم و عزاداری بعد از آن شب. شام غریبان گرفتن نیز به معنای زاری کردن در مصیبت واردشده است؛ چنانکه بر وفات کسی گریه میکنند.[۱]
در اصطلاح، به مراسم سوگواری شبانه در شب یازدهم محرّم گفته میشود.[۲]
شام غریبان در ادبیات و مرثیههای پارسی زبان به غروب آفتاب روز دهم محرّم، روز عاشورای ۶۱ هجری قمری اطلاق میشود.[۳]
در کتابهای زیارات، برای عصر روز عاشورا،زیارتی وارد شده است که به منزله عرض تسلیت به پیغمبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س) و حسن(ع)، یعنی صاحبان عزا میباشد. شاید مراسم شام غریبان نیز از این زیارت ناشی شده باشد.[۴]
این عزاداری، تا قبل از مظفرالدین شاه، در تهران معمول نبود و چون نوحه دستهگردانی شام غریبان ترکی است، میتوان حدس زد که این عزاداری همراه ترکها با مظفرالدین شاه، به تهران آمده باشد؛ چنانکه بزرگترین شام غریبان را هم در مسجد شیخ عبد الحسین، تکیه ترکها میگرفتند.[۵] شام غریبان در ذهن ایرانیان، یادآور مصیبت عصر عاشوراست.[۶]
روز دهم محرم به ذکر مناقب و مصائب حضرت امام حسین(ع) میپردازند. این روز اختصاص به بازگفتن و شرح وقایع عاشورا و شهادت حضرت امام حسین(ع) و فداکاریها و شهامت و رشادت حضرت زینب(س) و آتشزدن خیام خاندان امام و مصائب و مسائل کودکان و اعضای خاندان آن حضرت دارد،[۷] و شب یازدهم مراسم «شام غریبان» برگزار میشود.
سپاه دشمن غروب عاشورا زنان را از خیمهها بیرون ریختند و خیمهها را آتشزدند.[۸] در این هنگام زنان فریاد میزدند و چون چشمشان به کشتگان خود افتاد لطمه به صورت زدند.[۹] شب که فرا رسید، آتش جنگ با فروکش کردن تحرّک میدان، فرو نشست. لشکر عمر بن سعد از پیروزی خوشحال و منتظر دریافت جایزههای آنچنانی بودند.[۱۰]
عمر بن سعد غروب عاشورا سر امام حسین(ع) را با خولی اصبحی و حمید بن مسلم ازدی نزد ابن زیاد فرستاد و سرهای یاران و خاندان او را جمعآوری کرد و هفتاد و دو سر بود و به همراهی شمر، قیس بن اشعث و عمرو بن حجاج و عزرة بن قیس فرستاد و آنها را نزد ابن زیاد آوردند.[۱۱] عمر سعد خود با جمعی از لشکریانش آن شب را در کربلا ماند و روز دیگر نزدیک ظهر پس از دفن کشتگان خود، کودکان و خواهران امام حسین(ع) و زنان بازماندۀ دیگر را برداشت و به سمت کوفه حرکت کرد.[۱۲] نقل کردهاند که در شب یازدهم محرم که شب شام غریبان بود، حضرت زینب(س) نماز شبش را ترک نکرد؛ اما به سبب ضعفی که او را فرا گرفته بود، نماز را نشسته خواند.[۱۳]
شام غریبان کم و بیش مانند یک مجلس روضه است، با این تفاوت که در این جلسه، چراغ روشن نمیکنند و با افروختن چند شمع، روشنی کمی به مجلس میدهند.دستههای عزادار عَلَم و کتل برنمیدارند و زنجیر و سینه نمیزنند، بلکه با صفوفی نسبتاً منظّم به مجلس میآیند، با گریبانهای باز و با سکوت و متانت، مهموم و مغموم حرکت میکنند یا مینشینند. سرانجام روضهای خوانده میشود که بیشتر به وقایع شب یازدهم محرم سال ۶۱ق و سرنوشت اعضای خاندان امام حسین(ع) مربوط میشود.[۱۴]
در این سوگواری از کودکان و نونهالان برای تمثیل واقعه عاشورا استفاده میشود. این مراسم یادآور آوارگی اهل بیت امام حسین(ع) و اسیران و کودکان بازمانده از کربلا است که در غروب عاشورا، بیپناه در تاریکی شب، در بیابان کربلا به سر میبردند.[۱۵]
در شام غریبان نوحه خود را آرام و بیسروصدا میخوانند. گاهی همه مینشینند و یک بند اشعار خود را نشسته میخوانند و بعد برای خواندن بند دوم بلند میشوند و در حال راهرفتن مصرع دوم را تمام میکنند و با این کیفیت افتان و خیزان وارد مجلس شده و خارج میشوند.[۱۶]
این مراسم هر ساله در نقاط مختلف جهان به طرز باشکوهی برگزار میشود. مسلمانان پاکستان هر ساله تا نیمههای شب با نوحهخوانی و سینهزنی، مراسم شام غریبان را با شکوه برگزار میکنند. در نیویورک شیعیان پای خیمههای تاریک و محزون با روشن کردن شمع به عزاداری میپردازند. همچنین در برزیل، آتن، آرژانتین، فنلاند، مغرب، سیدنی، مادرید و نقاط دیگر جهان، شیعیان با حضور در مساجد و محل سفارت جمهوری اسلامی، با نوحه سرائی و سینه زنی و با روشن کردن شمع در پای خیمهها در شام غریبان به عزاداری امام حسین(ع) میپردازند.[۱۷]
از جمله معروفترین این اشعار که به صورت دودَمه در هیئات مذهبی خوانده میشود شعر خائف لاهیجی است.[۱۸]
امشب به صحرا بیکفن جسم شهیدان است | شام غریبان است | |
امشب نوای بیکسان بر بام کیوان است | شام غریبان است | |
امشب به دشت کربلا نالان یتیمانند | تا صبح گریانند | |
امشب به روی کشتهها در ناله مرغانند | چون نی در افغانند | |
بر خاک بیغسل و کفن رعنا جوانانند | خوابیده عریانند | |
بر غربت اجسادشان عالم پریشان است | شام غریبان است | |
امشب به بالین حسین زینب عزادار است | در غم گرفتار است | |
امشب سکینه بر سر نعش پدر زار است | تا صبح بیدار است | |
امشب فلک حیران ز حال عترت زار است | از دیده خونبار است | |
زهرا به دور کشتهها با خیل حوران است | شام غریبان است | |
امشب سلیمان زمان در گوشه هامون | غلطیده اندر خون | |
اندر هوای خاتم او بجدل ملعون | دیوانه و مجنون | |
سازد جدا انگشت شه آن بیحیای دون | ای چرخ شو وارون | |
کی خاتم محبوب حق در شأن دیوان است | شام غریبان است | |
امشب تن چاک حسین در نینوا بیسر | در بحر خون اندر | |
خوابیده بیغسل و کفن با اکبر و اصغر | با یاوران یک سر | |
اما ز ظلم خولی مردود سگ کمتر | در کنج خاکستر | |
در کوفه رأسش در تنور گرم مهمان است | شام غریبان است | |
امشب جناب فاطمه تا صبح در زاری | اشک غمش جاری | |
«کامی» بحال دختران اندر پرستاری | اشک غمش جاری | |
«کامی» کند در مطبخ خولی عزاداری | اشک غمش جاری | |
از نالههای زار او «خائف» نواخوان است | شام غریبان است |
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه دوست داشتی ... ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
مجموعه 2 عددی طرح معرق خانه شامل 2 طرح معرق خانه: 1.طرح معرق خانه ویلا سلطنتی 2.طرح معرق خانه گوتیک دارای راهنمای اسمبل قطعات ابتدا نقشه ها را چاپ کرده و سپس به روی تخته انتقال داده و برش زده و با توجه به شماره گذاری قطعات و همچنین شکل کامل شده آن ، آنها را به هم ... ...
برنامه اکسل متره و برآورد،تهیه صورت وضعیت راه،راه آهن و باند فرودگاه سال1403: -تهیه اتوماتیک و خودکار متره و برآورد،صورت وضعیت در کمترین زمان فقط با وارد کردن شماره آیتم -تهیه ریز متره -تهیه خلاصه متره -تهیه خلاصه فصول -تهیه برگه های مالی و مالی کل -اعمال اتوماتیک ... ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
عنوان مبحث: سوالات نهاد مبحث دانش خانواده و جمعیت (بخش اول) همراه با پاسخ شامل: 9 جلسه تعداد صفحات: 11 سوالات و جواب ها بصورت تایپ شده با فونت استاندارد می باشد که قابلیت سرچ در زمان آزمون را دارد سوالات ترم جدید همراه با پاسخ برای نمره 19 به بالا فرمت: pdf ... ...
کتاب صوتی بسیار مفید #روانشناسی_تصویر_ذهنی اثر: #ماکسول_مالتز ترجمه: مهدی قراچه داغی کیفیت اجرا: خیلی خوب ... ...
کتاب صوتی کتاب_واپسین_گفتار ( یا عالم اوراسینا) ازاسپالدینگ_نویسنده_کتاب_معبدسکوت ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت اثرات روانی خنده درمانی فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 20پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:مقدمهخنده درمانی چیستاهمیت لبخندآثار مثبت خندیدنفواید جسمانی خنده و... ... ...
پاورپوینت کامل فصل سوم ریاضی چهارم ضرب و تقسیم(همراه با حل تمارین) این محصول قابل ویرایش با فرمت pptx در 68 اسلاید آماده و قابل ارایه می باشد. در صورت شخصی سازی میتونین به واتس آپ شماره ای که زیر درج شده پیام بدین واستون اوکی میکنیم مزایای استفاده از ... ...
سکس آنان كه با سكس مخالف هستند زودتر به انزال میرسند، زیرا ذهن منقبض آنان عجله دارد تا از شر آن خلاص شود. پژوهشهای معاصر چیزهای بسیار تعجبآوری را میگویند، حقایق شگفتآور. برای نخستین بار، مسترز و جانسون Masters and Johnson در مورد آمیزش عمیق جنسی مطالعه علمی انجام ... ...
تعداد صفحات: 11 نوع فایل: WORD + فایل هدیه: نمونه مصاحبه تشخیصی افسردگی و اعتیاد (8صفحه) فهرست مطالب: شرح حال (مشخصات، علت ارجاع، شکایت عمده، مشکلات موجود و ...) معاینه وضعیت روانی تشخیص مصاحبه بخشی از متن فایل: م: خوابت چطوره؟ ب: زیاد خوب نیست، اگار ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت کیست هموراژیک تخمدان و درمان آن فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 27پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:مقدمهکیست تخمدان هموراژیک چیستانواع کیست هموراژیککیستهای فولیکولارکیستهای لوتئالعلائم کیست هموراژیک علت کیست هموراژیک عوارض کیست ... ...
دانلود پاورپوینت در مورد [سلول های بنیادی] - شامل 4 فایل مختلف - قابل ویرایش و ارائه - ppt شامل 4 فایل پاورپوینت سلول های بنیادین به زبان ساده: 1. 33 اسلاید: تاریخچه سلول های بنیادی / تعریف سلول های بنیادی / ویژگی های سلول های بنیادی / گونه های سلول بنیادی / انواع سلول ... ...
عنوان پاورپوینت درسی: دانلود پاورپوینت بازسازی ویرانه ها درس 22 مطالعات اجتماعی پایه پنجم فرمت: پاورپوینت ppt تعداد اسلاید: 19 پاورپوینت قابل ویرایش با محیط حرفه ای منطبق با آخرین تغییرات مطالب و رئوس کتاب درسیبکارگریی افکت ها، تصاویر و اشکال متحرک بسیار ... ...
عنوان پاورپوینت: پاورپوینت بازی زندگی است درس 17 تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم فرمت: پاورپوینت pptتعداد اسلاید: 26 پوشش کامل درس همراه با پاسخ فعالیت ها پاورپوینت قابل ویرایش با محیط حرفه ای منطبق با آخرین تغییرات مطالب و رئوس کتاب درسی فونت ... ...
قالب آماده رنگی پلاک خودرو word مناسب برای چاپ روی برگه A3 ... ...
دانلود حل المسائل [طراحی و تحلیل آزمایش]: ویرایش هشتم - داگلاس مونتگومری ( 8 ) - زبان انگلیسی - pdf Solutions Manual for Design and Analysis of Experiments – 8th حل تمرین های کتاب طراحی و تحلیل آزمایش ویرایش 8 فصل های 2 تا 15 814 صفحه pdf ... ...
نوع فایل: power point فرمت فایل: ppt and pptx قابل ویرایش 12 اسلاید قسمتی از متن پاورپوینت: بخش 18 تعیین نوع کسب و کار کسب و کاربه تمامی فعالیت های تولیدی، خدماتی، خرید و فروش کالا ها با هدف سودآوری، کسب و کار گویند. فروش و انتقال کالا ها و ... ...
عنوان پاورپوینت درسی : دانلود پاورپوینت ادبیات بومی 2 درس آزاد فارسی پایه دوازدهم فرمت: پاورپوینت ppt تعداد اسلاید: 27 شامل: متن درس و شعر، معنای روان متن درس و شعر، معنای واژگان مهم، آرایه ها، کارگاه متن پژوهی همراه با جواب، قلمرو زبانی، قلمرو ... ...
نوع فایل: power point فرمت فایل: pptx قابل ویرایش تعداد اسلایدها: 43 اسلاید تصویری از پاورپوینت: این پاورپوینت آموزشی، جذاب، قابل ویرایش، کاملا منطبق با کتب درسی و با تعداد اسلاید ذکر شده تهیه و تنظیم شده است. با بکارگیری نمودار ها ، تصاویر جالب و جذاب و دسته ... ...
دانلود حل المسائل کتاب انتقال حرارت هدایتی دیوید هان و نجاتی اوزیشیک David Hahn تعداد صفحات : 574 فرمت: PDF + دستنویس زبان: لاتین ویرایش: سوم عنوان لاتین: Heat Conduction نویسندگان: دیوید هان و نجاتی اوزیشیک David Hahn - Necati Ozisik این حل المسائل، کل فصل های ... ...
اگر به یک وب سایت یا فروشگاه رایگان با فضای نامحدود و امکانات فراوان نیاز دارید بی درنگ دکمه زیر را کلیک نمایید.
ایجاد وب سایت یا